Αφιέρωμα στη Μικρασιατική Καταστροφή
Β΄ Μέρος: «Οι προσφυγικές γειτονιές του Πειραιά»
Το αφιέρωμα του Πρώτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας στη Μικρασιατική Καταστροφή, συνεχίζεται το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2017 και ώρα 12:00. Ειδικότερα, οι ακροατές της εκπομπής «Αφύλαχτη Διάβαση» έχουν την ευκαιρία να ακούσουν το δεύτερο μέρος του αφιερωματικού κύκλου «Σμυρναίικο μινόρε» και να «ξεναγηθούν» στις προσφυγικές γειτονιές του Πειραιά: στη Δραπετσώνα, στο Κερατσίνι και στην Κοκκινιά.
Τα πλοία ξεφορτώνουν στον Πειραιά τους εξαντλημένους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής. Το ταξίδι προς τη νέα πατρίδα μοιάζει με ατέλειωτη κάθοδο στην κόλαση. Αμέτρητοι ενδιάμεσοι σταθμοί και βασανιστική πείνα, αποβίβαση σε ξερονήσια και εγκατάλειψη κάτω από τον καυτό ήλιο του Σεπτεμβρίου, πολύωρη αναμονή για μία σκηνή, φωνές, τσακωμοί και εχθρικά βλέμματα.
Λίγο πιο πάνω από τις γραμμές του τρένου, σε μία ελώδη περιοχή της Δραπετσώνας, δημιουργήθηκαν οι πρώτοι προσφυγικοί συνοικισμοί. Οι πρώτοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το 1914. Είναι Έλληνες της Θράκης που εγκατέλειψαν τις εστίες τους ύστερα από την ασφυκτική πίεση που τους ασκούν Τούρκοι και Βούλγαροι στρατιώτες.
Φθινόπωρο του 1922, στα Ταμπούρια. Το αργόσυρτο βήμα των ανθρώπων που ανηφορίζουν από το λιμάνι σηκώνει σκόνη μέχρι τον ουρανό. Τα γυναικόπαιδα έχουν κρύψει κάτω από τα ρούχα τους ό,τι μπορούσαν να πάρουν μαζί: κάποια λίγα χρήματα, κοσμήματα και εικόνες. Αυτές τις εικόνες θα τις εναποθέσουν στο νέο τόπο τους και θα φτιάξουν ξανά τις εκκλησίες τους, σημείο αναφοράς μιας νέας κοινωνικής ζωής.
Τον μεγαλύτερο, ωστόσο, αριθμό προσφύγων υποδέχθηκαν τα χώματα της Κοκκινιάς.
Για τις προσφυγικές γειτονιές του Πειραιά μιλούν στην εκπομπή, ο αναπληρωτής καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ Νίκος Μπελαβίλας, η αρχιτέκτονας, καθηγήτρια ΤΕΙ Σερρών Λίλα Θεοδωρίδου, η φιλόλογος-συγγραφέας Αρχοντία Παπαδοπούλου, η φιλόλογος Λένα Αναγνωστοπούλου και η ιστορικός Ελένη Κυραμαργιού.
Αποσπάσματα από αφηγήσεις προσφύγων διαβάζει ο ηθοποιός Γιάννης Τσούτσιας.
Έρευνα-παρουσίαση: Θωμάς Σίδερης.